تأثیر سیستم‌های خاک‌ورزی و کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و پروتئین دانه گندم

به‌منظور بررسی تأثیر سیستم‌های خاک‌ورزی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم (Triticum aestivum L.) تحت تأثیر سطوح کود نیتروژن، آزمایشی به‌صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 93-1392 در مزرعه آموزشی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل (سد سیستان) اجرا شد. سیستم‌های خاک‌ورزی در سه سطح شامل بدون خاک‌ورزی، خاک‌ورزی حداقل و مرسوم به‌عنوان عامل اصلی و سطوح کود نیتروژن در چهار سطح شامل صفر، 100، 160 و 220 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره به‌عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد که، بیش‌ترین عملکرد دانه از سیستم خاک‌ورزی مرسوم به‌دست آمد، ولی عملکرد دانه در سیستم‌های بدون خاک‌ورزی و خاک‌ورزی کاهش یافته از لحاظ آماری اختلاف معنی‌داری نداشت. بیش‌ترین ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، تعداد پنجه بارور در بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و میزان پروتئین دانه به سیستم خاک‌ورزی مرسوم تعلق داشت. با افزایش سطح نیتروژن از صفر به 220 کیلوگرم در هکتار ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، تعداد پنجه بارور در بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و بیولوژیک، شاخص برداشت و درصد پروتئین دانه افزایش معنی‌داری یافت. برهمکنش سیستم‌های خاک‌ورزی و کود نیتروژن بر تعداد پنجه بارور در بوته و شاخص سطح برگ معنی‌دار شد. بیش‌ترین تعداد پنجه بارور در بوته و شاخص سطح برگ از خاک‌ورزی مرسوم و کاربرد 220 کیلوگرم نیتروژن حاصل شد. نتایج نشان داد که، سیستم خاک‌ورزی مرسوم توأم با سطوح کود نیتروژن بالا برای منطقه آزمایش مناسب‌تر می‌باشد.